Droga Dębińska

---

Przebieg i charakter

Droga Dębińska to ulica, która rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z ulicami Strzelecką oraz Królowej Jadwigi, w rejonie dawnego Placu Zjednoczenia. Od tego punktu odchodzi w kierunku południowym, a wzdłuż jej długości znajdują się obiekty sportowe zgrupowane w kwadracie utworzonym przez ulice: Droga Dębińska, o. M. Żelazka, Dolna Wilda oraz Królowej Jadwigi, a także mieszczą się tu ogródki działkowe. Na odcinku za skrzyżowaniem z ulicą Piastowską, Droga Dębińska pełni rolę traktu biegnącego w kierunku południowego klina zieleni. Ulica kończy się nieopodal ulicy Ku Dębinie.

Przejeżdżając pod wiaduktem Hetmańskim, należy pamiętać, że możliwość przejazdu dotyczy jedynie pojazdów o wysokości nieprzekraczającej 3,9 m. Z tego powodu stosowne znaki zakazu umieszczone są wyłącznie w pobliżu samego wiaduktu, co sprawia, że kierowcy mogą dowiedzieć się o obostrzeniach dopiero w momencie zbliżenia się do obiektu, a to może być co najmniej kilkaset metrów od węzłów komunikacyjnych, które umożliwiają objazd. Brak znaków uzupełniających F-5 oraz F-6 przy skrzyżowaniach stanowi dodatkowy problem, ponieważ nie informują one o istniejącym ograniczeniu. Dodatkowo, właśnie z północnej strony, kierowcy o większych pojazdach nie mają opcji wykonania manewru zawracania.

Nazwy

• XIX w.: Columbia-Strasse,
• XIX w.–1919: Eichwald-Strasse,
• 1919–1939: Droga Dębińska (od 1927 do 1935 również na części ul. Piastowskiej),
• 1939–1945: Eichwald-Strasse,
• 1945–1946: Alfreda Bema,
• 1946–1960: Dębińska,
• 1960–1989: Alfreda Bema,
• po 1989: Droga Dębińska.

Historia

Ulica, będąca jedną z kluczowych arterii dojazdowych kierujących w stronę miasta z południa, od lat przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Blisko niej funkcjonowała niegdyś przeprawa łodzi na prawy brzeg miasta, Rataje, co miało istotne znaczenie dla lokalnej komunikacji.

W 1820 roku książę Antoni Radziwiłł, nakazując wytyczenie drogi, miał na celu połączenie spacerowego pałacyku myśliwskiego na Dębinie, który był własnością jego żony Ludwiki. Dzieje tej drogi są również związane z okresem 1820–1840, kiedy to wzdłuż ulicy pojawiły się liczne domki letniskowe i wille. W tym czasie powstały także rozrywkowe ogródki, takie jak „Nowa Wenecja”, „Domek Szwajcarski”, „Columbia”, „Nowa Ameryka” (znana również jako „Kalibrok”), „Dolina Szwajcarska” oraz „Villa Nova”. Pośród tych atrakcji znajdowała się także strzelnica Bractwa Kurkowego, czynna od około 1827 roku.

Wzdłuż ulicy zlokalizowana była Brama Dębińska (Eichwaldtorplatz), która strzegła dostępu do niej i została wzniesiona w połowie XIX wieku, ale rozebrano ją w 1908 roku. To właśnie przy Drodze Dębińskiej powstał pierwszy tor wyścigów konnych w Poznaniu, zlokalizowany nieopodal „Villi Nova”, gdzie w 1839 roku zorganizowano inaugurujące wyścigi. Po tym wydarzeniu, mimo nielicznych przerw, wyścigi konne miały tu miejsce aż do momentu wybudowania nowego toru wyścigowego na Woli w 1914 roku. Na obszarze dawnych torów zaczęły powstawać ogródki działkowe.

Manifestacje kulturalne miały miejsce również w 1872 roku, kiedy to 14 maja Drogą Dębińską przeszło 700 uczniów Gimnazjum św. Marii Magdaleny do ogrodu Wiktoria, gdzie wystawiona została sztuka Aleksandra Fredry pt. „Pan Geldhab”. Ta znaczna publiczność wzbudziła obawy wśród pruskich władz.

W 1911 roku ulica przeszła modernizację, w trakcie której poszerzono jezdnię, a pobliskie miejsce ujęcia wody pitnej ogrodzono betonowymi palami. Mimo tych zmian, ulica oraz okoliczne tereny były narażone na zalewanie przez rzekę Wartę, zwłaszcza w 1850 roku, gdy wody zniszczyły wiele pobliskich budynków. W 1927 roku droga została zmodernizowana; wyrównano ją i usypano wał, aby chronić przed zalewami. Prace te zostały zlecone lokalnym bezrobotnym w ramach walki z bezrobociem.

5 września 1939 roku, po wysadzeniu mostów na Warcie w Poznaniu, władze miejskie postanowiły zbudować most pontonowy, który połączył ul. Wioślarską z ul. Bielniki. Od tego momentu Droga Dębińska stała się jedyną trasą dojazdową z prawobrzeżnego Poznania do centrum, przez którą przeszły wojska niemieckie wracające z Warszawy. 14 września 1939 roku Cyryl Ratajski wrócił do Puszczykowa, już po przejęciu władzy przez Niemców w Poznaniu.

W okresie przed drugą wojną światową ulica obsługiwała także komunikację tramwajową, z końcowym przystankiem „Łęgi Dębińskie”. Po wojnie pozostałe tory wykorzystywano jako torowisko odstawcze, a w 1959 roku zrezygnowano z przewozów pasażerskich. Tor zamieniono na dojazd do bazy MPK przy ul. Bielniki, a finalnie, w 1974 roku, usunięto całą infrastrukturę tramwajową.

W latach 70. XX wieku rozważano zbudowanie Trasy Piastowskiej, która połączyłaby Drogę Dębińską z Szelągiem. Warto wspomnieć, że przy ulicy znajduje się zabytkowy park rekreacyjny z obiektami z lat 1927-1928, znany jako Zespół Dziecińca „Pod Słońcem” (nr rej. A-290 z 8.09.1986), oraz wille, które chroni Miejski Konserwator Zabytków, oznaczone numerami 3, 7, 10 i 17.

Obiekty przy ulicy

Dębina to miejsce o bogatej historii, w którym znajdują się różnorodne obiekty. Na liście istotnych punktów wyróżniają się:

• Brama Dębińska – zburzona w 1908 roku,
• miejsce tragicznej katastrofy lotniczej, która miała miejsce w 1952 roku,
• Akademia Wychowania Fizycznego,
• Hala sportowa KS Cityzen Poznań (nr 10c),
• stadion Warty Poznań (nr 12),
• dzieciniec „Pod Słońcem”,
• Struga Karmelicka – naturalny ciek wodny, który został zasypany,
• wysokiej konstrukcji wieża spadochronowa – zdemontowana w trakcie II wojny światowej,
• park Jana Pawła II (Łęgi Dębińskie); na jego obszarze możemy znaleźć: Krzyż Papieski, budynek elektrowni, pomnik Pyry,
• Wiadukt Hetmański,
• południowy klin zieleni – Dębina.

Obiekty w pobliżu

• Rzeka Warta – przebiegająca równolegle do ulicy, wraz z mostami: most Królowej Jadwigi, most Przemysła I, most kolejowy na Dębinie,
• Ruiny stadionu im. E. Szyca (22 Lipca) – to historyczny stadion Warty Poznań,
• obiekty Poznańskich Ośrodków Sportu i Rekreacji – w skład których wchodzi kryta pływalnia z widownią, basen dla dzieci, sale gimnastyczne oraz hotel,
• łazienki rzeczne.

---

Oceń: Droga Dębińska

---