Ulica 27 Grudnia w Poznaniu

---

Bieg

Ulica 27 Grudnia w Poznaniu ma swoje początki na wschodnim końcu, gdzie dochodzi do skrzyżowania z ulicami Ratajczaka oraz 3 Maja. Po tym punkcie, ulica kieruje się na zachód, prowadząc w stronę Okrąglaka. Jej przedłużenie na końcu wschodnim tworzy także południową pierzeję Placu Wolności. Warto zauważyć, że cała długość ulicy jest częścią drogi powiatowej nr 5795P.

Komunikacja miejska

Na trasie ulicy 27 Grudnia w Poznaniu przebiega jednotorowa linia tramwajowa, która została dostosowana do ruchu jednokierunkowego od 1967 roku. Umożliwia ona codzienny transport publiczny i obsługiwana jest przez linie tramwajowe oraz autobusowe, które organizowane są przez Zarząd Transportu Miejskiego.

• linie tramwajowe:
• dzienne:
• 2 Dębiec → Ogrody,
• 5 Uni Lubelskiej → Górczyn,
• 9 Dębiec → Piątkowska,
• 13 Starołęka → Junikowo,
• 16 Franowo → os. Sobieskiego (powrót przez ul. Gwarną i ul. św. Marcin),
• nocne:
• 201 Starołęka → os. Sobieskiego (nie kursuje w nocy z poniedziałku na wtorek).
• linie autobusowe:
• nocne:
• 231 RondoRataje → Rondo Kaponiera (kursuje tylko w nocy z poniedziałku na wtorek).

Historia

Przebieg ulicy jest zrównany z liniami równoleżnikowymi i prowadzi wzdłuż południowej skarpy doliny Bogdanki. Obszar, na którym zlokalizowano tę drogę, znajdował się pomiędzy dwoma znaczącymi traktami: od strony południowej, szlak świętomarciński prowadzący w kierunku Buku, Krosna Odrzańskiego, Gubina oraz Lipska oraz od północy lokalna droga do Jeżyc. Po przejęciu miasta przez Prusaków rozpoczęto wytyczanie nowych terenów osiedleńczych dla Poznania. W latach 1793-1794 David Gilly zaplanował powstanie tzw. Nowego Miasta, gdzie nowa ulica Berlińska została zaprojektowana w miejscu szerokiej, krętej drogi łączącej się ze Świętym Marcinem, której funkcje komunikacyjne miała przejąć. Ostatecznie, zrealizowano jedynie fragment projektu, a ulica została wytyczona od placu Wolności (wówczas Wilhelmowskiego) w kierunku ulic Gwarnej oraz Mielżyńskiego (dawniej Młyńska). Zachodni odcinek, ul. Fredry, powstał w innym, nieco odchylonym na północny zachód przebiegu.

Początkowo zabudowa ulicy, która miała głównie charakter kalenicowy, rozwijała się powoli. Nowy Teatr Miejski został określony jako usytuowany na peryferiach miasta. Jedynym zachowanym budynkiem z tamtego okresu jest skromna kamienica nr 5. Intensyfikacja budowy miała miejsce od lat 40. XIX wieku, a najważniejszą architektoniczną realizacją z tego czasu była kamienica pod numerem 9, wzniesiona w latach 1843-1844 dla żydowskich kupców Jaffe. Wiele kamienic, charakteryzujących się manierystycznymi lub neorenesansowymi dekoracjami, zaprojektował Gustav Schultz, w tym także jego własny dom, który powstał w 1867 roku na ul. Gwarnej 13 (obecnie jego miejsce zajmuje modernistyczny Dom Książki).

Po wojnie francusko-pruskiej, która miała miejsce po 1871 roku, w mieście zaczęły napływać znaczne fundusze, co przyczyniło się do wzmożonego rozwoju inwestycji. W 1872 roku wytyczono ulicę Kantaka (dawniej Bismarcka), która stała się siedzibą monumentalnych kamienic zaprojektowanych przez Franza Negendanka. W latach 1873–1875 stworzono Teatr Polski (projekt: Stanisław Hebanowski), a między 1892 a 1893 rokiem wzniesiono dwie kamienice z luksusowymi apartamentami i dekoracjami patriotycznymi (nr 8 i 10) według projektu Zygmunta Gorgolewskiego.

Po 1900 roku ulica stała się jedną z kluczowych arterii Poznania. W jej obrębie powstawały banki i domy handlowe, a dominującym stylem architektonicznym była secesja. Ostatnią dużą realizacją przed wybuchem I wojny światowej był Bank Cukrownictwa, zlokalizowany w miejscu dawnej kamienicy Seidemanna. Po II wojnie światowej, w tym miejscu powstał Okrąglak według projektu Marka Leykama.

Po zakończeniu I wojny światowej nie zaszły zasadnicze zmiany w zabudowie. Niemniej jednak ulica przyjęła nową nazwę, upamiętniającą dzień wybuchu powstania wielkopolskiego. W czasie II wojny światowej poniosła poważne szkody. W trakcie bitwy o Poznań w 1945 roku, w gruzach legły budynki pod numerami: 1, 2, 3, 6, 7, 8/10, 13, 16, 17, 18 oraz 19, a także dom Schulza (ul. Gwarna 13). Większość z tych budynków rozebrano (7, 8/10, 13, 16, 17, 18 oraz 19). Budynki pod numerami 1, 3 oraz 6 zostały uporządkowane jedynie prowizorycznie. W latach 40. XX wieku nowo wzniesione kamienice znajdowały się pod numerami 5 i 16, a w latach 60. XX wieku na ul. 13 oraz 17/19 wybudowano domy handlowe, obok Domu Książki, który powstał w miejscu kamienicy Schulza. Lata 70. XX wieku przyniosły kontrowersyjną decyzję o rozbiórce północnej pierzei ulicy oraz odsłonięciu gmachu Teatru Polskiego.

W okresie od 1986 do 1998 ulica była klasyfikowana jako droga wojewódzka.

Osoby związane z ulicą

Ulica 27 Grudnia w Poznaniu ma bogatą historię, związaną z wieloma znaczącymi postaciami. Wśród nich wyróżnia się:

• Julius von Minutoli – znany grafik, który stworzył wiele wizerunków Poznania w XIX wieku oraz pełnił funkcję prezydenta policji. To właśnie on rezydował przy tej ulicy, przyczyniając się do jej kulturowej tożsamości,
• Heliodor Święcicki – osiedlił się tu w 1886 roku, zakładając swoją pierwszą prywatną klinikę położniczą, która dysponowała czterema łóżkami,
• Franciszek Liszt oraz Niccolò Paganini – słynni muzycy, którzy dawali koncerty w Arkadii. Ponadto, kolejną osobistością, która zyskała uznanie w tym muzycznym kręgu, był Henryk Wieniawski.

Wszystkie te postacie przyczyniły się do rozwoju kulturalnego Poznania, czyniąc ulicę 27 Grudnia miejscem o wyjątkowym znaczeniu.

Opisane obiekty

Ulica 27 Grudnia w Poznaniu to miejsce pełne interesujących obiektów, które niosą ze sobą bogatą historię. Na zachodzie można zobaczyć przykłady architektury oraz istotne punkty w mieście, które warto odwiedzić.

• Dom Towarowy Okrąglak,
• budynek Domar,
• Teatr Polski,
• były budynek redakcji Gazety Wyborczej,
• pomnik ofiar więzienia śledczego UB,
• Arkadia,
• budynek Banku Włościańskiego,
• Dom Brandtów,
• dawny Dom handlowy Haase & Co.,
• Budynek Oddziału 1 PKO Banku Polskiego,
• Księgarnia św. Wojciecha,
• Hotel Rzymski,
• Bank Rolniczo-Handlowy (1920–1924).

Każdy z tych obiektów ma swoją unikalną historię oraz znaczenie dla kultury i tradycji Poznania.

---

Oceń: Ulica 27 Grudnia w Poznaniu

---