Ulica Podgórna w Poznaniu

---

Obiekty

W neoklasycystycznej kamienicy o jednopiętrowej konstrukcji, znajdowanej pod adresem Podgórna 6 (dawniej 7), mieszkał znany lekarz oraz społecznik Karol Marcinkowski, a także Paul von Hindenburg. Po odbyciu kary w 1837 roku, Marcinkowski zamieszkał w tym miejscu. Dzięki swoim działaniom, które przyczyniły się do zwalczenia epidemii cholery w Poznaniu, otrzymał nie tylko uznanie, ale również amnestię. Żył tam aż do swojej śmierci w 1846 roku, a pamiętają o nim zainstalowana na budynku tablica pamiątkowa.

Paul von Hindenburg, który urodził się w 1847 roku w tej samej kamienicy, zyskał sławę jako niemiecki dowódca podczas I wojny światowej, a później jako prezydent Republiki Weimarskiej. W 1916 roku władze niemieckie zmieniły nazwę ulicy na Hindenburgstrasse, co było jednym z ostatnich śladów pruskiej administracji w Poznaniu. Plany utworzenia w tym budynku Hindenburgmuseum szybko zostały zarzucone, ponieważ od 1900 roku kamienica była w rękach polskich. Tablica upamiętniająca Hindenburga wisiała tam jedynie w latach 1939-1945, kiedy to odsłonił ją dowódca niemieckich wojsk stacjonujących w Poznaniu.

4 marca 1945 roku, podczas wiecu Związku Walki Młodych, który odbył się w Auli UAM, młodzież postanowiła nazywać ulicę Święty Marcin ulicą Walki Młodych. To kontrowersyjne działanie spotkało się z negatywnym odbiorem ze strony mieszkańców. 8 sierpnia 1945 roku w Głosie Wielkopolskim ukazał się artykuł broniący tradycyjnej nazwy. W odpowiedzi na głosy krytyki, Zarząd Wojewódzki ZWM zgodził się przenieść nazwę Walki Młodych na bliską ulicę Podgórną, co ostatecznie miało miejsce.

Pod adresem Podgórna 8, 17 kwietnia 1945 roku, otwarto poznański Teatr Marionetek. Inicjatorką tego przedsięwzięcia była Halina Lubicz, która rozpoczęła sezon przedstawieniem Śpiewaka leśnego autorstwa Henryka Żuchowskiego. Później teatr przeniesiono na ulicę Święty Marcin.

Organizacja ruchu

Ulica Podgórna w Poznaniu ma specyfikę organizacji ruchu, która jest ściśle związana z jej układem komunikacyjnym. Przejazd samochodami jest dozwolony jedynie na fragmencie tej ulicy, który rozciąga się od Alei Karola Marcinkowskiego do wjazdu na parking podziemny. Parking ten znajduje się w pobliżu placu Wiosny Ludów. Wszelkie inne pojazdy w kierunku ul. Garbary mają ograniczony wjazd, gdyż ten odcinek jest dostępny jedynie dla pojazdówMPK Poznań.

Na dalszym odcinku, od placu Wiosny Ludów do Alei Karola Marcinkowskiego, obowiązuje ruch jednokierunkowy. Warto dodać, że dla tramwajów nie ma tego ograniczenia, co oznacza, że mogą one poruszać się w obu kierunkach, niezależnie od wyznaczonego kierunku ruchu dla pozostałych pojazdów.

Komunikacja

Ulica Podgórna w Poznaniu ma bogatą historię związaną z komunikacją tramwajową. Silne nachylenie trasy tramwajowej było przyczyną wielu sytuacji kryzysowych związanych z wypadkami tramwajowymi. Od kiedy trasa rozpoczęła swoją działalność, tramwaje często staczały się w dół, co zazwyczaj wynikało z awarii hamulców lub śliskich torów. W czasach, gdy w tramwajach pracowali konduktorzy, ich rolą było czuwanie nad bezpieczeństwem, stając przy hamulcu w doczepnym wagonie i służąc pomocą w razie poślizgu.

W 1966 roku przeprowadzono ważne próby trakcyjne, podczas których składy tramwajowe zostały obciążone kamieniami, aby symulować ciężar około stu pasażerów. Po tych działaniach orzeczono, że tramwaje mogą kursować ulicą Podgórną bez nadzoru konduktorskiego, co zredukowało konieczność ich obecności. Po likwidacji tych stanowisk przez MPK, wprowadzono nową funkcję – hamulcowych. Wsiadali oni do wagonu na Alejach Marcinkowskiego, a ich zadaniem było dyżurowanie przy hamulcu do ulicy Strzeleckiej, po czym wracali najbliższym składem.

Problem z bezpieczeństwem na trasie został ostatecznie rozwiązany dzięki montażowi hamulców szynowych w tramwajach, co znacząco zwiększyło bezpieczeństwo mieszkańców i pasażerów. Obecnie, wzdłuż całej ulicy Podgórnej, zainstalowana jest dwutorowa trasa tramwajowa, zapewniająca sprawną komunikację. Kursują tutaj linie tramwajowe na zlecenie ZTM Poznań, w tym:

• 2 Dębiec ↔ Ogrody (na odcinku pl. Wiosny Ludów – al. Marcinkowskiego),
• 5 Górczyn ↔ Stomil,
• 9 Dębiec ↔ Piątkowska (na odcinku pl. Wiosny Ludów – al. Marcinkowskiego),
• 13 Junikowo ↔ Starołęka,
• 16 Franowo ↔ os. Sobieskiego.
• 201 os. Sobieskiego ↔ Franowo (nie kursuje w nocy z poniedziałku na wtorek).

Trasa ulicy Podgórnej stanowi ważny element miejskiej komunikacji, łącząc różne części Poznania i ułatwiając mieszkańcom codzienne podróże.

Obiekty

W najskromniejszej neoklasycystycznej kamienicy przy Podgórnej 6, która wcześniej nosiła numer 7, swoje życie prowadził lekarz i działacz społeczny Karol Marcinkowski, oraz Paul von Hindenburg. Po powrocie z więzienia w 1837 roku, Karol Marcinkowski osiedlił się w tym domu. Jego działania w walce z epidemią cholery, jaka wówczas trapiła miasto, przyniosły mu uznanie i, w dowód wdzięczności, amnestię. Pozostał tam aż do swojej śmierci w 1846 roku, co uwiecznione zostało przez tablicę pamiątkową umieszczoną na budynku.

Paul von Hindenburg, znany niemiecki dowódca z okresu I wojny światowej i późniejszy prezydent Republiki Weimarskiej, przyszedł na świat w tym samym domu w 1847 roku. Historia tej kamienicy jest wciąż żywa, mimo że w 1916 roku Niemcy zmienili nazwę ulicy na Hindenburgstrasse. Była to jedna z ostatnich pruskich nazw nadanych w Poznaniu. W planach Niemców było zaaranżowanie tam Hindenburgmuseum, jednak z powodu zmiany właścicieli, kamienica będąca w polskich rękach od 1900 roku, nie doczekała się realizacji tych zamierzeń. Tablica upamiętniająca Hindenburga przetrwała jedynie w latach 1939–1945 i została odsłonięta przez dowódcę wojsk niemieckich w Poznaniu.

W dniu 4 marca 1945 roku, po wiecu Związku Walki Młodych, który miał miejsce w Auli UAM, młodzież postanowiła nazywać ulicę Święty Marcin ulicą Walki Młodych. Zmiana ta nie spotkała się jednak z entuzjazmem wśród mieszkańców. W odpowiedzi na krytykę, która pojawiła się m.in. w Głosie Wielkopolskim 8 sierpnia 1945 roku, Zarząd Wojewódzki ZWM uznał argumenty przeciwników tej zmiany i postanowił, iż nową nazwę Walki Młodych przeniesie na blisko położoną ulicę Podgórną.

Interesujący zwrot wydarzeń miało miejsce 17 kwietnia 1945 roku, gdy pod numerem 8 zainaugurowano poznański Teatr Marionetek. Halina Lubicz podjęła się organizacji tego przedsięwzięcia, a sezon artystyczny rozpoczął się od spektaklu „Śpiewak leśny”, autorstwa Henryka Żuchowskiego. Wkrótce teatr przeniesiono jednak na ulicę Święty Marcin.

---

Oceń: Ulica Podgórna w Poznaniu

---